Redaktor płakał, gdy edytował. Lekcja #4: Pauza, półpauza, dywiz

Jak wspominałam w poprzednim poście z tego cyklu, chciałabym poruszyć temat zapisywania dialogów, ale zanim do tego dotrę, muszę najpierw wyjaśnić, czym są i do czego służą: pauza, półpauza oraz dywiz. Dlatego dzisiaj będzie krótko, ale za to zwięźle i na temat. Tendencje stosowania pauzy i półpauzy dość często się zmieniają i znaki są stosowane zamiennie, dlatego przedstawię zasadę ich używania na dziś. 

1. Pauza (—) najdłuższa kreska. 

Można ją uzyskać, wybierając kombinację klawiszy [ctrl] + [alt] + [num -]

Kiedyś używałam jej do zapisu dialogów, teraz nie bardzo widzę dla niej zastosowanie, ponieważ nie spotykam się z tekstami, w których rozmowy są zapisywane właśnie przy pomocy pauzy. Przynajmniej nie w naszych polskich. 

2. Półpauza (–) średnia kreska.

Można ją uzyskać, wybierając kombinację klawiszy [ctrl] + [num -]

Półpauza ma wiele zastosowań. Używamy jej przede wszystkim między wyrazami. Do zapisu zakresów (od – do), jak chociażby godzin otwarcia:

Przykład: Sklep czynny w godzinach: 10:00 – 20:00.

Przy zapisie definicji:

Przykład: Pisarz – osoba tworząca dzieła literackie.

Oraz przy zapisywaniu rozmów i dialogów:

Przykład: – Cześć – powiedział Kryszczjan. – Zjesz coś?
– Witaj, niegrzeczny chłopcze – odpowiedziała zawstydzona Anastejżja. 

Należy też pamiętać, że przy półpauzie stawiamy spację. Nie zostawiamy jej przyklejonej do któregoś z wyrazów.

3. Dywiz (-) najkrótsza kreska.

Można ją uzyskać, wybierając klawisz [num -] lub po prostu [-]

Dywiz służy przede wszystkim do dzielenia wyrazów, ale również do zapisywania dwuczłonowych nazw, jak:

Przykład: Ten dom jest niebiesko-biały.

Przy kilkuczłonowych nazwiskach.

Przykład: Siedząca przy stoliku kobieta nazywa się Grażyna Kowalska-Nowak.

Oraz podczas tworzenia skrótów.

Przykład: Nie posiadam NIP-u.

Dywiz przyda się też przy tworzeniu oznaczeń cyfrowych takich jak kod pocztowy, numer telefonu, a także przy zapisywaniu odległości, np. 3,5-2 metry. Jak widać, przy dywizie z kolei spacji nie stawiamy. Jest ona przyklejona do obu wyrazów.

Teraz mała wskazówka dla tych, którzy piszą teksty w Wordzie i męczą się z tym, że wszędzie wkradają się dywizy. Można ustawić to sobie tak, że dywiz automatycznie zamieni się na półpauzę. Wystarczy wejść w „PLIK”, następnie „OPCJE”, wybrać z lewego menu „SPRAWDZANIE”, później w pierwszej linijce otworzyć „OPCJE AUTOKOREKTY”, w polu „ZMIEŃ” wpisać znak dywizu, z kolei w polu „NA” wkleić półpauzę. Wtedy za każdym razem wpisany dywiz zmieni nam się na półpauzę, a gdybyśmy chcieli jednak ją uzyskać, wystarczy wcisnąć „backspace”. Powyższa instrukcja dotyczy Worda 2013. We wcześniejszych wersjach pewnie będzie podobnie, niestety nie mam możliwości sprawdzenia.

To już wszystko. Jeśli macie ochotę poznać inne zasady, zapraszam na pozostałe lekcje z cyklu „Redaktor płakał, gdy edytował”. Tymczasem na zadanie domowe podajcie w komentarzu przykład zdania zawierającego poprawnie zastosowaną półpauzę oraz dywiz.