Redaktor płakał, gdy edytował. Lekcja #24: Homofon i homonim

Cześć! Dziś opowiem trochę o homofonach i homonimach. Dla niektórych może brzmieć strasznie, ale spokojnie, nikomu nie będziemy zmieniać płci! :)

Homofony są często spotykane w tekstach i znamy je głównie stąd, że niejednokrotnie przyczyniły się do tego, że popełniliśmy błąd, a to dlatego, że homofon to po prostu wyraz wymawiany identycznie z innym, jednak różniący się pod względem pisowni i znaczenia.


Przykładów jest wiele i zazwyczaj występują w parach:

morze (wielki akwen wodny) i może (od czasownika móc lub partykuła),

karze (od czasownika karać) i każe (od czasownika kazać),

wiec (zgromadzenie ludności w celu przedyskutowania aktualnych wydarzeń politycznych czy społecznych) i wiedz (wiedzieć – być czegoś świadomym),

kod (np. hasło) i kot (zwierzę),

wierzy (od czasownika wierzyć (komuś)) i wieży (wysoka budowla, figura szachowa),

róże (roślina) i rurze (od rura (lufa broni palnej)),

masaż (to inaczej masowanie) i masarz (rzeźnik),

mieć (posiadać) i miedź (czerwonawy metal, pierwiastek),

szlag (przekleństwo) i szlak (np. droga naturalna lub wytyczony trakt),

snob (osoba uważająca się za lepszą od innych) i snop (związany pęk zżętego zboża lub słomy),

rządny (znaczy „umiejący dobrze gospodarować”) i żądny (spragniony, chciwy czegoś),

kolarz (ten, kto uprawia kolarstwo) i kolaż (rodzaj kompozycji plastycznej z różnych elementów),

zmożony (synonim przymiotnika pokonany (od zmóc (pokonać)) i zmorzony (od czasownika zmorzyć (zmęczyć)),

choć (spójnik łączący lub partykuła uwydatniająca) i chodź (od czasownika chodzić),

powieść (poprowadzić; przesunąć po czymś ręką albo synonim książki) i powieźć (pojechać, udać się gdzieś wioząc kogoś).


Możemy spotkać również homofony o trzech różnych pisowniach i znaczeniach:

masz (forma osobowa od mieć), maż (od mazać), marz (od marzyć),

lód (zamarznięta woda), lud (ludzie), lut (spoiwo do lutowania),

warz (gotować, utrzymywać w stanie wrzenia), wasz (zaimek dzierżawczy) i waż (mierzyć ciężar; mieć ciężar; rozpatrywać, rozważać (np. decyzję)),

nóż (narzędzie składające się z ostrza na trzonku, służące do krojenia, cięcia), nuż (od czasownika nużyć (wywoływać znudzenie, nudzić) i nuż (wykrzyknik).


Tymczasem homonimy to słowa, które brzmią identycznie i są też tak samo zapisywane, różnią się jedynie znaczeniem i pochodzeniem.

Dla przykładu:

bal (zabawa) i bal (kloc drewna),

zamek (budowla warowna), zamek (mechanizm zamykania drzwi) oraz zamek (tekstylny, wszyty w ubranie),

babka (babcia) i babka (rodzaj ciasta), 

para (wodna, stan skupienia) i para (dwie osoby),

pokój (pomieszczenie) i pokój (czas bez wojny),

golf (model samochodu) i golf (sweter),

apel (zbiórka) i apel (wezwanie),

artykuł (praca umieszczona w czasopiśmie), artykuł (produkt, wyrób, towar) i artykuł (paragraf).

Całą listę homonimów znajdziecie tutaj.


PROSTE? PROSTE! 

To już wszystko. Jeśli macie ochotę poznać inne zasady, zapraszam na pozostałe lekcje z cyklu „Redaktor płakał, gdy edytował”. 


Źródło: opracowanie własne oraz PWN.

0 Komentarze